Bankafschriften
Zowel bij aanvragen levensonderhoud, heronderzoeken of aanvragen bijzondere bijstand en minimabeleid komen bankafschriften aan de orde. Uitgangspunt is in principe drie maanden van alle betaal-, spaar-, en creditcardrekeningen, beleggingsrekeningen en buitenlandse bankrekeningen die op naam staan van rechthebbende, partner en minderjarige kinderen. Vergeet daarbij niet dat internetbanken zoals Paypal & Bunq en Bitcoins hier ook toe behoren. Controleer bij ontvangst allereerst of de gevraagde bankafschriften compleet zijn en elkaar opvolgen. Zodra bankafschriften of pagina’s ontbreken, bied je een hersteltermijn. Blijven de gegevens onvolledig? Stel de aanvraag dan buiten behandeling, kies voor periode uitsluiten en herzien, trek de uitkering in of vorder hem terug.
Weggelakte delen
Op ontvangen bankafschriften kan de tekst weggelakt zijn. Bij afschrijvingen mag dat, maar het roept wel vragen op. Wat wil diegene verbergen? Betreft het een overschrijving naar een andere op naam staande (spaar-) rekening? Bij vermoeden van fraude is de rechthebbende wél verplicht om de onbewerkte bankafschriften te verstrekken. Vraag bij twijfel altijd de originelen op of nodig de persoon uit voor inzage in zijn bankafschriften. Is er sprake van een alleenstaande, maar staat het bankafschrift op twee namen? Vinden er wederzijdse betalingen plaats? Worden er kosten van meerdere bankpasjes afgeschreven? Of vinden er betalingen plaats van meerdere bankpasjes? Vraag dan door. Mogelijk is hier sprake van samenleving, vermogen en/of inkomsten.
Afwijkend pingedrag
Kijk ook naar afwijkend pingedrag. Zijn er geen of nauwelijks pinopnames en betalingen bij supermarkten? Dan zou het zomaar kunnen dat er een andere bron van inkomsten of vermogen is. Misschien klopt de woonsituatie niet. Vraag dan door en vraag om schriftelijke gegevens die verifiëren hoe zij in hun levensonderhoud hebben voorzien. Vergelijk dit met de dagelijkse minimale kosten voor voeding per persoon via Nibud. Kunnen zij dit niet aannemelijk maken? Dan kun je je afvragen of zij wel in een bijstandsbehoeftige omstandigheid verkeren. Wordt direct alles gepind zodra er geld gestort is? Of vindt het merendeel van de geldopnames plaats buiten de directe woonomgeving? Dan kan dit aanleiding zijn om nader onderzoek te verrichten naar de woonsituatie. Ook de volgende signalen vereisen nader onderzoek:
Verdachte signalen bankrekening
- Veel pinopnames bij een casino of gokhal
- Premiebetalingen levens-, of begrafenisverzekeringen
- Pinopnames en betalingen in het buitenland
- Grote fluctuaties op banksaldo's
- Aanzienlijke aflossingen op schulden bij verlating
- Afschrijvingen met betrekking tot het mogelijke bezit van een auto
- Zeer lage/hoge rekening energie- en waterverbruik
- Betaling aan de Kamer van Koophandel
- Betalingen Vistaprint
- Betalingen Marktplaats
- Huur van bankkluizen of garage
Verdachte contante stortingen
Maar wat te doen bij contante stortingen en bijschrijvingen? Twijfel je redelijkerwijs aan de juistheid van concrete objectieve feiten en omstandigheden? Of aan de volledigheid van de verstrekte inlichtingen? En heb je op basis daarvan bedenkingen over de rechtmatigheid van de te verlenen of verleende uitkering? Dan ben je gerechtigd een gericht onderzoek te doen en zo nodig inzage te verlangen in bankafschriften of transactieoverzichten over een langere periode dan 3 maanden. Indien er kosten verbonden zijn aan het verkrijgen van duplicaatafschriften, dan komen die wel voor risico en rekening van rechthebbenden.
Tip: maak het visueel
Wil je het lezen van bij- en afschriften makkelijker maken? Zorg dan voor een duidelijk overzicht. Breng in kaart hoe hoog de stortingen en bijschrijvingen zijn en wanneer ze plaatsvinden. Een tip die ik zelf ooit kreeg, is om gebruik te maken van markeerstiften. Deel transacties in, in verschillende categorieën en highlight die met een vaste kleur markeerstift. Dat maakt het gelijk overzichtelijk. Heel veel of juist heel weinig van een bepaalde kleur kan je op een bepaald spoor zetten. Ik adviseer je de volgende categorieën te gebruiken.
- Vaste lasten
- Vaste inkomsten
- Contante opnames
- Contante stortingen
- Bijschrijvingen van derden
- Uitgaven gerelateerd aan levensmiddelen
- Uitgaven gerelateerd aan een auto
- Uitgaven buiten de woongemeente
Vervolgens vraag je rechthebbenden om met schriftelijke en verifieerbare bewijsstukken aan te tonen wat de herkomst en het doel van de contante stortingen zijn. De herkomst van de bijschrijvingen is meestal duidelijk, alleen het doel niet. Dus dat vraag je dan op. Meer weten over hoe je de daaropvolgende verklaringen goed beoordeelt? Ik vertel het je in mijn volgende blog.
