Raison d’être van de controller

De financiële functie is al eeuwen oud. De franciscaner monnik Luca Pacioli introduceerde in 1494 in zijn beroemde boek ‘Summa de Arithmetica Geometria Proportione et Proportionalita’ de eerste beschrijving van het dubbel boekhouden. Sindsdien is deze functie geëvolueerd van een technisch instrument naar een beleidsinstrument met verschillende proactieve rollen en nevenfuncties. Daarbij werd helaas gaandeweg de raison d’être – bestaansrecht- van deze verschillende financials uit het oog verloren. Hierdoor kan de rol verwateren die de financial in de eerste instantie op zich moet nemen, met name de nevenfunctie van controller. Zeker als je als interimmer bij een bedrijf komt werken, blijkt het soms lastig om financiële functies te ‘plaatsen’.

Kernwaarden

Als gedetacheerde kan het voorkomen dat je aan de slag gaat bij een onderneming die verschillende financiële functies kent. Je denkt te weten wat deze inhouden, maar merkt dat het op de werkvloer totaal anders werkt. Er is geen harde waarheid over de norm waaraan de financial moet voldoen, noch over de taken die hij of zij moet vervullen om überhaupt ‘financial’ genoemd te worden. Voor mijzelf hou ik vier kernwaarden aan waarmee ik mijn opdrachtgever kan overtuigen van de toegevoegde waarde van een proactieve controller.

Gecontroleerd op topsnelheid komen

Allereerst voorziet de financiële functie in beslissingsondersteuning. Hier kun je denken aan de rol van sparringpartner van het management: meedenken over actuele situaties en de toekomst. Ten tweede heeft een bedrijf stuurinformatie nodig en prestatie-indicatoren als basis voor de planning- en controlcyclus. Verder is de financial het geweten van het bedrijf: hij of zij toetst de door de werknemers aangeleverde input aan relevantie voor het winstmodel van het bedrijf en legt tegelijkertijd interpersoonlijke verbindingen. Tot slot is er de rol van antagonist: natuurlijke tegenstander en tegenspreker van de directeur of manager. Kracht is immers niets zonder controle hiervan.

Tot slot

Een controller is niet zozeer de traditionele boekhouder of de persoon die lastige vragen stelt, maar eerder metaforisch gesproken de rem van de auto. Denk eraan dat remmen er niet alleen zijn om de snelheid te reduceren, maar ook om gecontroleerd de topsnelheid te kunnen bereiken.